Το Πανδοχείο στο Χάνι
Το Χάνι ( πανδοχείο) της Γραβιάς βρίσκεται στο χωριό Γραβιά, στο νομό Φωκίδας. Σήμερα, πιστό αντίγραφο του πρώτου πανδοχείου έχει κατασκευαστεί απέναντι από την αρχική τοποθεσία και λειτουργεί ως μουσείο, δίνοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες να ξεναγηθούν στο Χάνι και να μάθουν την ιστορία της ομώνυμης μάχη.
Το Μάιο του 1821, μετά τη μάχη της Αλαμάνας, ο τούρκικος στρατός συνέχισε προς τις επαναστατημένες περιοχές με σκοπό να πατάξει κάθε αντίδραση. Ο Ομέρ Βρυώνης διάλεξε τη Γραβιά, το πέρασμα ανάμεσα από τα βουνά Γκιώνα και Παρνασσό, για να οδηγήσει το στρατό του προς την Άμφισσα.
Στις 8 Μαΐου, ο Πανουργιάς και ο Δυοβουνιώτης, έπειτα από συνεννόηση με τον Ανδρούτσο, στρατοπέδευσαν κατά μήκος του περάσματος, όπου αντιμετώπισαν τον Ομέρ Βρυώνη. Ύστερα από μικρή αντίσταση, οι Έλληνες τράπηκαν σε φυγή, με αποτέλεσμα ο στρατός του Ομέρ Βρυώνη να κατευθυνθεί προς το Χάνι της Γραβιάς. Εκεί, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος είχε χρησιμοποιήσει το πλινθόκτιστο οικοδόμημα γύρω από το Χάνι ως αμυντικό τείχος. Κατάφερε, μαζί με 120 ακόμη Έλληνες, να μειώσει αρκετά τη δύναμη του αντιπάλου αποκρούοντας όλες τις εφόδους του, μέχρι τα ξημερώματα της επόμενης, όταν διέταξε έξοδο πληροφορούμενος ότι οι Τούρκοι σχεδίαζαν ανεφοδιασμό από τη Λαμία.
Ο Ανδρούτσος υπήρξε έμπειρος οπλαρχηγός, μέλος της Φιλικής Εταιρίας, ενώ στο παρελθόν είχε υπηρετήσει στην αυλή του Αλή Πασά μέχρι και το 1820. Η εντολή για την ηρωική αυτή έξοδο αποτέλεσε στρατηγική κίνηση που οδήγησε πέρα από τη νίκη των Ελλήνων, στην καθυστέρηση της προέλασης του Οθωμανικού στρατού προς την Πελοπόννησο. Ο Ομέρ Βρυώνης αναγκάστηκε να κατευθυνθεί προς την Εύβοια, δίνοντας έτσι χρόνο στις περιοχές της νότιας Ελλάδας, στις οποίες είχαν ήδη ξεκινήσει αγώνες, να προετοιμαστούν.
Το Μάιο του 1821, μετά τη μάχη της Αλαμάνας, ο τούρκικος στρατός συνέχισε προς τις επαναστατημένες περιοχές με σκοπό να πατάξει κάθε αντίδραση. Ο Ομέρ Βρυώνης διάλεξε τη Γραβιά, το πέρασμα ανάμεσα από τα βουνά Γκιώνα και Παρνασσό, για να οδηγήσει το στρατό του προς την Άμφισσα.
Στις 8 Μαΐου, ο Πανουργιάς και ο Δυοβουνιώτης, έπειτα από συνεννόηση με τον Ανδρούτσο, στρατοπέδευσαν κατά μήκος του περάσματος, όπου αντιμετώπισαν τον Ομέρ Βρυώνη. Ύστερα από μικρή αντίσταση, οι Έλληνες τράπηκαν σε φυγή, με αποτέλεσμα ο στρατός του Ομέρ Βρυώνη να κατευθυνθεί προς το Χάνι της Γραβιάς. Εκεί, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος είχε χρησιμοποιήσει το πλινθόκτιστο οικοδόμημα γύρω από το Χάνι ως αμυντικό τείχος. Κατάφερε, μαζί με 120 ακόμη Έλληνες, να μειώσει αρκετά τη δύναμη του αντιπάλου αποκρούοντας όλες τις εφόδους του, μέχρι τα ξημερώματα της επόμενης, όταν διέταξε έξοδο πληροφορούμενος ότι οι Τούρκοι σχεδίαζαν ανεφοδιασμό από τη Λαμία.
Ο Ανδρούτσος υπήρξε έμπειρος οπλαρχηγός, μέλος της Φιλικής Εταιρίας, ενώ στο παρελθόν είχε υπηρετήσει στην αυλή του Αλή Πασά μέχρι και το 1820. Η εντολή για την ηρωική αυτή έξοδο αποτέλεσε στρατηγική κίνηση που οδήγησε πέρα από τη νίκη των Ελλήνων, στην καθυστέρηση της προέλασης του Οθωμανικού στρατού προς την Πελοπόννησο. Ο Ομέρ Βρυώνης αναγκάστηκε να κατευθυνθεί προς την Εύβοια, δίνοντας έτσι χρόνο στις περιοχές της νότιας Ελλάδας, στις οποίες είχαν ήδη ξεκινήσει αγώνες, να προετοιμαστούν.
Η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης της κ. Ιωάννας Παπαδοπούλου, φοιτήτριας του πανεπιστημίου Πατρών στο τμήμα “Διαχείρισης πολιτισμικού περιβάλλοντος και νέων τεχνολογιών'' και σε συνεργασία με το Σωματείο "ΔΙΑΖΩΜΑ"